#1 – Vergroot je eigen kennis
Mensen projecteren hun eigen gevoelens en hoe ze de wereld ervaren vaak op paarden. Paarden zijn echter heel andere zoogdieren dan wij, waardoor deze aanpak vaak zorgt voor misverstanden.
Hieronder som ik enkele kenmerken op van het paard en hun link met het trailerladen. Deze kenmerken zitten in het DNA van het paard. Het paard kan er dus niet voor kiezen om dit niet te voelen of niet te zijn!
- Vluchtdier: Een paard wil ten alle tijden kunnen vluchten. Vastgebonden staan of in een kleine ruimte staan is daarom een hele uitdaging. Vanuit hun instincten zullen paarden in deze situaties stress ervaren.
- Kuddedier: Paarden zijn kuddedieren en hebben een groep nodig om te kunnen overleven. Vaak zorgt verlatingsangst voor problemen tijdens het laden, omdat paarden van hun groep weg moeten. Om deze reden is alleen reizen in een trailer vaak moeilijker dan met 2 paarden op een trailer te staan.
- Zicht: De ogen van een paard staan aan de zijkant van hun hoofd. Dit zorgt ervoor dat ze een groot gezichtsveld hebben aan weerszijden van hun lichaam. Dit hebben paarden als prooidier nodig om de omgeving goed in het oog te kunnen houden. Als we een paard in een smalle doorgang of een trailer zetten, blokkeren we het gezichtsveld grotendeels. Dit kan opnieuw een reden zijn om stress te hebben.
- Gehoor: Een pratend mens naast de piste is geen probleem, maar als ze achter een haag of deur staan reageert je paard er plots wel op. Herkenbaar? Als paarden geluiden horen, willen ze kunnen lokaliseren waar die vandaan komen. Als ze in een gesloten trailer staan, krijgen ze veel geluiden te horen, maar doordat hun zicht grotendeels weggenomen wordt, kunnen ze niet achterhalen waar dit geluid vandaan komt. Dit veroorzaakt opnieuw stress.
- Tastzin: Met hun tastharen, lippen maar ook met hun hoeven halen paarden voortdurend informatie uit hun omgeving. Paarden reageren bijvoorbeeld op hele kleine trillingen in de bodem, want met hun hoeven kunnen ze deze waarnemen. Uiteraard ervaart een paard veel trillingen tijdens het trailerladen en -rijden. Een trailer met een slechtere vering zal voor sommige paarden daarom echt een probleem zijn.
- Reukzin: De neus van het paard doet het heel goed, zo goed zelfs dat sommige onderzoekers denken dat paarden bijna net zo goed kunnen ruiken dan honden. Ze halen voortdurend informatie uit hun omgeving en kunnen zelfs uit de mest van een ander paard halen of het paard stress heeft gehad of niet. Aangezien de meeste paarden door stress mesten op een trailer, hangen er een heleboel ‘stressgeuren’ aan de trailer vast. Het is dus logisch dat sommige paarden door deze geuren op te pikken al niet meer zo gemotiveerd zijn om mee te gaan.
- Stresssignalen: Paarden hebben heel subtiele, maar ook minder subtiele manieren om stress te uiten. Leer je paard kennen, leer deze signalen kennen zodat je rekening kan houden met de grenzen van je paard.
Als je je verdiept in de psychologie van het paard en hoe zij de wereld in zich opnemen, begrijp je beter waarom het trailerladen geen evidentie is. Bedenk dat een paard elke keer over instinctmatige gevoelens heen moet als wij hen mee willen nemen. Wees daarom zeer geduldig en begripvol tijdens je trailerlaadtrainingen. Ze kunnen het zeker leren, maar hebben hier tijd voor nodig.
#2 – Kies een geschikte trailer
Bij de aankoop van een trailer is het belangrijk om een aantal kenmerken goed in je achterhoofd te houden.
Technisch: Zorg ervoor dat de trailer die je gebruikt in goede staat is. Hij hoeft niet nieuw te zijn, maar de bodem, de sluitingen, remmen… moeten in goede staat zijn. Een trailer die recent gekeurd werd, voldoet meestal aan deze eisen. Let op: In Nederland is het niet verplicht je paardentrailer jaarlijks te keuren. Ook de zijwanden en sluitingen worden in België niet gecheckt. Het is dus belangrijk om zelf de trailer kritisch te bekijken. Als je twijfelt, zet je paard dan niet op de trailer!
Hoogte: Je trailer moet binnenin hoog genoeg zijn zodat je paard voldoende plek heeft. De meeste paarden maken er een probleem van als hun oren de bovenkant raken en ook voor hun evenwicht is het niet goed als paarden in elkaar gebogen staan. Zorg dus voor een voldoende hoog exemplaar.
Breedte: Aangezien paarden van nature uit claustrofobisch zijn, zorg je er best voor dat hun lichaam de zijkanten van de trailer niet raakt. Zorg dat er voldoende plek is tussen je paard en het tussenschot. Sommige paarden zetten hun benen ook liever wat verder uit elkaar, zodat ze meer evenwicht kunnen houden. Om deze redenen vinden paarden een bredere plek om te staan fijner dan een hele smalle. Heeft je paard moeite om te laden op een 2-paardstrailer en ga je toch maar met één paard op stap? Dan kan een 1,5-paardstrailer een oplossing zijn.
Comfort: Elk paard is even gevoelig, maar niet elk paard heeft evenveel problemen met geluiden en trillingen. Zo kan het dat een paard effectief zijn voorkeur laat merken door op de ene trailer te wandelen en op de andere niet. Rij desnoods zelf een keer mee achterin zodat je kan ervaren hoeveel geluiden de trailer maakt of hoe (on-)comfortabel hij is.
#3 – Oefen, oefen en … oefen!
Je paard leren trailerladen en bekend maken met het reizen in de trailer, doe je niet in slechts enkele sessies. Ook als het goed begint te gaan, is het belangrijk om dit geregeld te oefenen en te onderhouden. Hoe meer je iets oefent, hoe normaler het zal worden en hoe comfortabeler je paard zich erbij zal voelen.
Het is niet eerlijk tegenover je paard om eerst een jaar niets te doen met de trailer en vervolgens te verwachten dat hij er meteen op zal wandelen. Maak het trailerladen een onderdeel van jullie trainingsplan. Een handige tip: zet je trailer op blokken zodat je veilig kan oefenen zonder er telkens een auto voor te hangen. Op die manier zal je sneller geneigd zijn om tussendoor snel even te oefenen. Wandel nooit een trailer op die niet ondersteund wordt, want de trailer zal aan het scharnierpunt van de laadklep doorklikken en het voorwiel zal van de grond komen. Dit is een akelige ervaring voor je paard!
#4 – Grondwerk
Zorg ervoor dat je al enkele basisafspraken hebt gemaakt met je paard. Als je die basis hebt, kun je hier steeds op terugvallen.
Je paard moet eerst begrijpen hoe hij jou moet volgen en afstand moet houden. Het is ook handig dat jij je paard vanuit verschillende posities kan sturen. Op die manier kan je je paard helpen, zelfs als jij in of naast de trailer staat.
Het doel van het grondwerk is vooral dat jouw paard jou als een betrouwbare partner ziet. Dat jij het kuddelid bent dat weet waar hij mee bezig is. Dat vertrouwen komt voort vanuit je natuurlijke leiderschap. Als je zelf rustig kan blijven en vertrouwen uitstraalt, zal je paard met meer vertrouwen zijn grenzen verleggen.
#5 – Schrik- en obstakeltraining
Door middel van schrik- en obstakeltraining kan je je paard stapsgewijs laten wennen aan geluiden, aanrakingen, smalle doorgangen, dingen waar ze onder moeten wandelen… Dit kan een mooie opbouw zijn richting het trailerladen. Je paard leert stapsgewijs dat het geen stress hoeft te hebben in een gesloten ruimte.
#6 – Voorzie voldoende tijd
Zorg dat je ruim voldoende op voorhand gaat laden als je ergens op een bepaald uur verwacht wordt. Je paard zal het merken als jij stress hebt, waardoor hij zich zorgen kan gaan maken en niet wil laden. Je eigen energie en rust is van groot belang tijdens het trailerladen.
Ga je op een trainingsweek of clinic met je paard? Vraag dan of je de avond ervoor al naar daar kan rijden. Op die manier kun je in alle rust vertrekken en start je clinic of trainingsweek al niet met stress omdat je te laat arriveert. De kost om je paard een extra nacht te stallen is deze stress niet waard.
#7 – Beloon elke stap
Mensen denken vaak in eindplaatjes en einddoelen. Zo is je einddoel tijdens het (oefenen voor) trailerladen waarschijnlijk je paard volledig op de trailer krijgen.
Ga dit proces in stukken splitsen en beloon (letterlijk) elke kleine stap die je paard in de goede richting zet. Beloon je paard om mee te denken en om zijn angsten te overwinnen.
Vraag één stap richting de trailer en observeer je paard goed. Misschien krijg je nog een tweede stap? Beloon je paard om mee voorwaarts te gaan en ga iets anders doen als je enkele goede antwoorden gekregen hebt. Bouw hier op verder.
Ga er niet van uit dat je tijdens de eerste oefensessie je paard volledig op de trailer zal krijgen. Ga ook de trailer niet meteen sluiten als je paard wel vooraan staat. Plan stap per stap.
#8 – Ga slim om met druk
Paarden hebben van nature uit de reflex om tegen druk in te gaan die rechtstreeks op hun lijf gegeven wordt. Veulens leren we al heel snel aan dat ze dit niet moeten doen, dat ze bijvoorbeeld mee moeten wandelen als ze druk op het halster voelen.
Als paarden stress hebben, komt deze reflex terug meer naar boven. Als je dus heel hard aan je paard gaat trekken of duwen om hem in de trailer te krijgen, ga je dus een averechts effect krijgen en zal je paard eerder achteruit gaan.
Hoe ga je het best te werk als je paard snel tegen druk in gaat? Vraag met een beetje druk op het halster of je paard een stap voorwaarts kan zetten. Vanaf je paard voorwaarts komt, laat je de druk los. Gaat je paard ongevraagd achterwaarts, hou dan de druk op het halstertouw aan tot hij/zij opnieuw een stap voorwaarts zet richting de trailer. Verhoog de druk niet, want je paard zal alleen maar harder achterwaarts gaan.
Laat de druk elke keer los als je paard een stap in de goede richting zet! Vraag voor meer stappen als je paard zichtbaar vooruit aan het denken is. Als je paard nog achteruit aan het denken is of zijn gewicht naar achter verplaatst, is het nog niet het juiste moment om een stap voorwaarts te vragen. Je paard zelf achteruit vragen is ook een vorm van beloning.
#9 – Voorzie een kalme omgeving
Zorg voor een rustige omgeving om het trailerladen te oefenen. Paarden nemen de energie van paarden en mensen rondom zich over. Is het heel druk, dan is de kans groot dat je paard meer stress zal ervaren.
Ook de mensen die je helpen moeten kalm zijn. Weet je dat je vaste assistent te ongeduldig is? Zoek dan iemand anders om je te helpen. Stuur mensen die goedbedoelde (maar vaak foute) adviezen geven vriendelijk weg en hou vast aan je eigen plan. Vertel je helper duidelijk wat je wel of niet wil.
#10 – Hou rekening met de veiligheid
Je bent aan het werk met een groot en sterk dier in een afgesloten ruimte. Het is daarom belangrijk om je bewust te zijn van de mogelijke gevaren tijdens het trailerladen en -rijden.
- Plaats jezelf veilig in de trailer. Kruip niet onder je paard door of tussen je paard en de zijwand. Let er ook op dat je niet tussen je paard en de borststang klem komt te zitten.
- Zorg dat je helper op een veilige plek staat, naast de trailer. Voorkom dat hij/zij recht achter je paard staat. Als je paard zou stampen of snel achterwaarts de trailer af zou gaan, moet dit kunnen zonder dat er gewonden vallen.
- Onderzoek op voorhand de veiligheidsmechanismen in je trailer. De meeste trailers hebben een systeem om de borststang naar beneden te laten komen wanneer je paard er met de voorbenen over zou hangen. Ook andere veiligheidssystemen zijn op de markt. Zorg dat je weet waar ze zitten, waarvoor ze dienen en test geregeld of ze nog werken.
- Probeer te trailerladen op een afgesloten domein. Moest er iets mislopen tijdens het laden en je paard zou lostrekken, dan kan hij niet op de openbare weg terechtkomen.
- Zorg dat je trailer technisch in goede staat is en je veilig de baan op kan.
#11 – Bewaak grenzen
Zorg ervoor dat je de grenzen van je paard en van jezelf respecteert, want als de gemoederen hoog oplopen zal het trailerladen niet lukken. Zeker tijdens het oefenen kan je gemakkelijk jullie grenzen bewaken, maar als je paard echt op de trailer moet is dat vaak veel moeilijker.
Als je zelf voelt dat je je geduld kwijt aan het raken bent, zet je paard dan even weg of zoek iemand die je vertrouwt om het trailerladen van je over te nemen. Hetzelfde geldt voor je paard. Als je paard duidelijk over zijn toeren is en geen ontspanning meer kan vinden, dan is het misschien nodig om even iets anders te gaan doen voor je verder gaat met trailerladen.
Je paard ‘wint’ niet als je het trailerladen even onderbreekt, integendeel. Je maakt je paard duidelijk dat je merkt dat hij zich niet comfortabel voelt en dat je hier oog voor hebt. Dit zal jullie band alleen maar versterken.
#12 – Communiceer duidelijk met je helper
Heb je iemand die je zal helpen in- en uitladen? Communiceer duidelijk met hen wat je van hen verwacht en wat je absoluut niet wil.
Ook tijdens het trailerladen is het belangrijk om duidelijk te zijn. Geef aan wanneer de bilstang toe kan. Zeg je helper te wachten om achteraan open te doen als jij je paard nog niet los hebt gemaakt vooraan. Zorg dat er geen plek is voor misverstanden, want die kunnen voor grote problemen zorgen.
Ga je helper gerust commanderen, op zo’n momenten mag dat!
#13 – De staart van je paard
De staart van een paard speelt een grote rol bij het houden van hun evenwicht. Als je de staart over de bilstang hangt, kan het paard deze onmogelijk gebruiken. Als je bang bent dat de staart van je paard vuil wordt, leg hier dan een vlecht in of gebruik een staartbeschermer.
Zoals je hierboven kan lezen, is het belangrijk om het trailerladen doordacht te trainen en aan te pakken. Met bovenstaande tips zul je al een heel eind komen, maar soms is het nodig dat je meer professionele hulp gaat zoeken. Vooral wanneer paarden echt heel negatieve associaties hebben gemaakt, is de hulp van een gedragstrainer onontbeerlijk.
Voor paarden die nog geen negatieve associaties hebben, zijn er heel wat oefeningen mogelijk om het trailerladen stap voor stap te gaan opbouwen. Voor veel oefeningen heb je zelfs nog geen trailer nodig, denk maar aan grondwerk en schriktrainingsoefeningen.
Onthoud vooral dat het vervoeren met een trailer voor paarden een ongelooflijk onnatuurlijk gegeven is. Zowel fysiek als mentaal is het een hele opgave. Zorg ervoor dat je een betrouwbare trainer bent voor je paard en dat je zijn grenzen respecteert.
Woon je in de regio Antwerpen (België) en heb je graag een keer les rond het trailerladen en grondwerk, stuur me dan gerust een bericht. Woon je verder weg, maar ben je op zoek naar een instructeur die je kan helpen, dan kijk ik gerust met je mee om iemand te vinden!
Heb je vragen, opmerkingen of noodzakelijke aanvullingen bij het lezen van dit blogbericht? Plaats ze zeker hieronder in een reactie!
Liefs
Jolien
